Intercyza wzbudza wiele kontrowersji, zwłaszcza wśród osób, które dopiero zamierzają zawrzeć związek małżeński. Nie brakuje jej zwolenników, jak i przeciwników. Można jednak zaryzykować stwierdzenie, że współcześnie coraz więcej par decyduje się na rozdział majątku wspólnego, a tym samym na rozwiązanie, jakim jest całkowita rozdzielność majątkowa. Dobrze byłoby więc dowiedzieć się, czym właściwie jest intercyza i jakie korzyści wynikają z jej zawarcia. Okazuje się bowiem, że intercyza nie zawsze oznacza rozdzielność majątkową.
Pojęcie intercyzy
Intercyza to umowa majątkowa małżeńska. Dzięki niej, przyszli małżonkowie mogą, jeszcze przed zawarciem formalnego związku, umówić się, jaki będzie ich łączyć ustrój majątkowy. Warto jednak zaznaczyć, że ustawowa wspólność majątkowa wcale nie musi zostać ograniczona. Intercyza może bowiem mieć na celu jej rozszerzenie.
Rodzaje intercyzy
Jako, że w przypadku intercyzy, nie zawsze jest mowa o rozdzielności majątkowej, wyróżnić można kilka jej rodzajów. I tak, małżonkowie mogą zadecydować o rozszerzeniu ustawowej wspólności majątkowej. Zdecydowanie częściej, wspólność ustawowa jest jednak ograniczana. Między małżonkami może zostać także zawarta umowa wprowadzająca rozdzielność majątkową pełną, ale równie dobrze można zawrzeć umowę wprowadzającą rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków.
Intercyza rozszerzająca małżeńską wspólność ustawową
Małżeństwa mają prawo do podpisania intercyzy, która rozszerzy ich wspólność majątkową wynikającą z ustawy. Dzięki takiej umowie, majątek osobisty jednego z małżonków, który został nabyty jeszcze przed wejściem w związek małżeński, staje się majątkiem wspólnym obojga małżonków. Oczywiście analogicznie dzieje się z majątkiem odrębnym drugiego z małżonków. Trzeba jednak mieć na uwadze to, że nie można włączyć wszystkich składników majątku odrębnego do wspólnoty majątkowej. Jeżeli jedno z małżonków otrzymało nieruchomość w ramach darowizny, nie zostanie ona włączona do majątku wspólnego. Do małżeńskiej wspólnoty majątkowej nie zostaną włączone również tak zwane prawa zbywalne jednego z małżonków, takie jak służebności osobiste.
Intercyza ograniczająca małżeńską wspólność ustawową
Intercyza małżeńska może wprowadzić ograniczenie wspólności ustawowej. Jeżeli nie dojdzie do jej zawarcia, na mocy przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, majątek nabyty w trakcie trwania małżeństwa przez jednego lub oboje małżonków, będzie majątkiem wspólnym. Dzięki intercyzie, możliwe staje się wyłączenie z majątku wspólnego pewnych składników. W umowie takiej należy wymienić pewne prawa bądź konkretne przedmioty, które mają pozostać majątkiem osobistym małżonków.
Rozdzielność majątkowa pełna
Wiele par decyduje się ustanowić rozdzielność majątkową pełną. Warto zaznaczyć, że taka umowa majątkowa może być podpisana przed, a także po zawarciu małżeństwa. W pierwszym przypadku, każda z osób zachowuje prawo do majątku osobistego. W skład majątku osobistego każdego z małżonków wchodzą dobra nabyte przed ślubem, jak i po jego zawarciu. W przypadku zaciągania kredytu, brane pod uwagę przez bank są więc majątki odrębne małżonków.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków
Możliwa jest także rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. Zarówno jedna, jak i druga strona posiada wówczas swój majątek osobisty. Wspólny majątek tak naprawdę więc nie istnieje. Rzadko kiedy zdarza się jednak tak, że małżonkowie dysponują majątkami o podobnych rozmiarach. Jeżeli więc, ustrój rozdzielności majątkowej ulegnie zakończeniu, małżonek znajdujący się w zdecydowanie gorszej sytuacji finansowej, ma szansę uzyskać tak zwane wyrównanie dorobku. Można stwierdzić, iż celem wyrównania dorobku jest ochrona interesów małżonka. Może się bowiem zdarzyć, że z ważnych powodów, takich jak na przykład opieka nad małoletnimi dziećmi, jedno z małżonków nie mogło powiększać swojego majątku. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, czym jest dorobek, i jaki jest jego skład. Okazuje się bowiem, że przedmioty nabyte na podstawie darowizny nie mogą być składnikami dorobku. Kodeks rodzinny w dość dokładny sposób precyzuje wszelkie kwestie związane z obliczaniem wartości dorobku.
Umowa majątkowa małżeńska przywracająca wspólność majątkową
Niektóre pary może zainteresować także umowa przywracająca wspólność majątkową. Na podstawie takiej umowy, majątek posiadany przez małżonków można określić jako majątek wspólny. W razie rozwodu, następuje rzecz jasna podział majątku, który odbywa się najczęściej na drodze sądowej.
Jak zawrzeć intercyzę?
Wiele par zastanawia się nie tylko nad tym, czy warto zawrzeć intercyzę, ale również nad tym, jak należy to zrobić. Intercyza musi być sporządzona w formie aktu notarialnego. Co ciekawe, sporządzenie intercyzy może odbywać się wielokrotnie. Małżonkowie dysponują bowiem prawem do zmiany łączącego ich ustroju majątkowego. Jak jednak zaznaczono wyżej, niedopuszczalne jest zawarcie intercyzy w formie innej niż akt notarialny.
